Zamanda Değerli Bir Yolculuk: İstanbul’un Tarihî Hanları ve Çarşıları
İstanbul; birbirinden büyüleyici camilerin, çeşmelerin, sarayların yanı sıra, şehrin en önemli noktalarına inşa edilmiş hanlarıyla ve çarşılarıyla da ünlüdür. Tarihin izlerini taşıyan, günümüzde hâlâ ticaretin kalbinin attığı bu hanlar ve çarşılar hem yerli hem yabancı pek çok ziyaretçinin de ilgi odağı. Gelin, ustalıkla bezenmiş halıları, el işçiliği ürünleri, çeşit çeşit baharatları, ziynet eşyaları ve en önemlisi de tüm yaşanmışlıklarıyla görülmeye değer İstanbul’un tarihî hanlarını ve çarşılarını birlikte keşfedelim.
Geniş Avlusuyla Dikkat Çeken Yapı: Büyük Yeni Han
İstanbul’da hemen hemen tüm çarşıların ve hanların, tarihî yarımada (Suriçi) bölgesinde inşa edildiği görülür. Büyük Yeni Han da dönemin padişahı III. Mustafa tarafından 1764 yılında inşa ettirilmiş olup, Fatih’te Çakmakçılar Yokuşu üzerinde yer alıyor.
Büyük Valide Han’dan sonra en geniş alana sahip olan Büyük Yeni Han; revaklı galerileriyle, eşsiz işçiliğiyle ve açık avlusuyla dikkat çeker. Yapının zemin katında bir su sarnıcı olduğu düşünülse de bölgeye girilemediği için bu konu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Döneminde sarraflara, gümüşçülere ve dokumacılara ev sahipliği yapan handa, günümüzde ticaret ve gümüş imalatı yapılıyor. Bir dönem televizyonda yayınlanan Ezel adlı dizinin bazı bölümlerinin de bu tarihî handa çekildiğini söyleyebiliriz.
Dünyanın En Büyük Çarşısı: Kapalıçarşı
Kapalıçarşı’nın, dünyanın en eski ve en büyük çarşılarından biri olduğunu biliyor muydunuz? 31 bin metrekarelik bir alana yayılan Kapalıçarşı; Beyazıt Cami, Nuruosmaniye ve Mahmutpaşa Çarşısı arasında bulunur. Kurşun kaplı ve pencereli yüzlerce kubbesiyle dikkat çeken bu çarşı, içine girdiğiniz andan itibaren sizi âdeta büyüler.
Kapalıçarşı’nın Eski Bedesten olarak anılan ilk yapısı, Bizans döneminden kalmadır. Yapımına 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde başlanan çarşı, yapıya eklenen dükkânlarla değerli eşyaların satıldığı bir yer hâline gelmiştir. Satılan değerli eşyalar arasında mücevherler, kürkler ve kıymetli taşlar bulunur. Bir dönem devlet hazinesinin de burada saklandığı bilinir.
Kapalıçarşı, yedi büyük yangın ve deprem görmesine rağmen günümüze kadar ulaşmayı başarır. Süha Arın’ın Kapalıçarşı için çektiği Kırk Bin Adım adlı belgeseli, Kapalıçarşı’nın gelişimi hakkında detaylı bilgi edinmek isteyenlere önerilen kaynaklar arasındadır.
Kubbeleriyle Ünlü: Büyük Valide Han
Osmanlı’nın en güçlü kadın sultanlarından biri olan Kösem Sultan tarafından yaptırılan Büyük Valide Han, Çakmakçılar Yokuşu ile Fırıncılar Yokuşu arasında yer alır. İlk inşa edildiği dönemde Kösem Sultan Hanı olarak anılan yapı, zamanla Büyük Valide Han ismini almıştır. Diğer hanlara göre daha basık bir girişe sahip olan Büyük Valide Han’ın, ilk inşa edildiğinde 366 odası olduğu söylense de günümüzde kaç odasının kullanıldığı net olarak bilinmiyor.
Osmanlı’nın en büyük ticaret hanlarından biri olan Büyük Valide Han’ın kubbesi, sunduğu eşsiz tarihî yarımada manzarasıyla, bir dönem turistlerin fotoğraf çekmek için tercih ettiği popüler yerlerden biriydi. Ancak bu durum kubbelere zarar verdiği için bu alana çıkmak yasaklandı. Büyük Valide Han’ı ziyaret ederseniz, toptancıların ve bazı dükkânların bulunduğu hanın avlusunda dolaşıp fotoğraf çekebilirsiniz.
Baharat Yolu’nun İstanbul Durağı: Mısır Çarşısı
Eminönü Hanlar Bölgesi’nin simgesel yapısı olan Mısır Çarşısı, 1660 yılında IV. Mehmed’in annesi Hatice Turhan Sultan tarafından Yeni Cami’ye gelir sağlaması için yaptırıldı. Yapı, Yeni Cami’nin arka tarafında yer aldığından Yeni Çarşı ya da Valide Çarşısı olarak anılsa da Mısır’dan alınan vergilerle inşa edildiği için 18. yüzyıldan itibaren Mısır Çarşısı olarak adlandırılır.
Dünyaca ünlü tarihî Baharat Yolu’nun İstanbul durağı olarak bilinen çarşının, 6 kapısı ve 86 dükkânı bulunur. Günümüzde yerli ve yabancı binlerce ziyaretçiyi ağırlayan çarşıda; çeşitli baharatlar, bitkiler, tohumlar, gıda ve şarküteri ürünleri satılıyor. Dolaşırken burnunuza dolan baharat ve bitki kokularıyla kendinizi egzotik bir ülkedeymiş gibi hissedeceğiniz çarşıda, pek çok hediyelik eşya da satılıyor.
Kahve Kokuları Eşliğinde: Kuru Kahveci Han
Kahvecilerin yoğun olduğu Tahmis Caddesi ve Çiçek Pazarı Sokağı arasında yer alan hana vardığınızda, her yeri buram buram kahve kokusunun sardığını fark edebilirsiniz. Ancak, Kuru Kahveci Han’ın ismine dayanarak aklınıza kahvecilerin yer aldığı bir han geliyorsa, yanılıyorsunuz. 20. yüzyılda İstanbul’daki tüccarların konaklaması için inşa edilen yapı, günümüzde züccaciye ve perakende ürünlerin yer aldığı dükkânlara ev sahipliği yapıyor.
Yapının girişindeki kapıda, Kouru Kahvedji Han yazısı ve 1912 tarihi ziyaretçilerin hemen dikkat çeker. Dış mimarisi oldukça detaylı ve ince işçilikle yapılan bu hanı ziyaret ettikten sonra, kendinize bol köpüklü güzel bir Türk kahvesi de ısmarlayabilirsiniz.
Kitapların Dünyasına Açılan Yer: Sahaflar Çarşısı
İstanbul’da kitap satışı denildiğinde akla ilk gelen yerlerden biri, hiç şüphesiz Sahaflar Çarşısı. Beyazıt Cami’nin yanında yer alan Sahaflar Çarşısı, Evliya Çelebi Seyahatnamesi’ne göre, eskiden Kapalı Çarşı’nın içinde bulunuyormuş. Çarşının bugünkü yerindeyse, fesçilerin bulunduğu Hakkaklar Çarşısı varmış. 1910’lu yıllara kadar birbiriyle yer değiştiren bu iki çarşı, günümüze Sahaflar Çarşısı olarak ulaştı.
İki giriş kapısı bulunan çarşıda, ilk Türk matbaacı olan İbrahim Müteferrika’nın belediye tarafından yaptırılan bir büstü de yer alır. Sahaflar Çarşısı’nın dikkat çeken bir diğer özelliğiyse, meşhur Türk roman yazarı Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur romanının ana mekânlarından biri olmasıdır.
Bu eşsiz hanları ve çarşıları ziyaret ettikten sonra nefis atmosferiyle sizi sarmalayacak Pera Palace Hotel’de konaklayabilir, günü İstanbul’un tarihî ambiyansını tam olarak yansıtan bir konaklama deneyimiyle sonlandırabilirsiniz. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ten dünyaca ünlü polisiye roman yazarı Agatha Christie’ye kadar pek çok önemli ismi ağırlayan tarihî otel hakkında daha fazla bilgi edinmek ve rezervasyon yaptırmak için Pera Palace Hotel ile iletişime geçebilirsiniz.
Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:
İstanbul’da Mutlaka Ziyaret Etmeniz Gereken 8 Müze
Günümüzde de Misafirlerini Ağırlamaya Devam Eden 5 Tarihî Mekân
İstanbul’u Kış Aylarında Ziyaret Edeceklere Özel Gezi ve Yeme-İçme Rehberi
