Beyoğlu’ndaki Tarihi Binalar ve Hikayeleri
İstanbul’un en gözde semtlerinden biri olan Beyoğlu, 15’inci yüzyıldan günümüze eşlik eden tarihi binaları ve mimarisiyle dikkat çeken yerler arasında. Dünyanın sayılı büyük ilçeleri arasında yer alan ve sayısız kültüre tanıklık eden semt, hikayelere konu olan tarihi binaları ile sizi geçmişte derin bir yolculuğa çıkarır.
Türkiye’nin İlk Modaevi Olan Botter Apartmanı
Botter Apartmanı, İstiklal Caddesi üzerinde bulunan İsveç Konsolosluğunun yanında yer alan apartmandır. Terzi Jean Botter’in isteği doğrultusunda ünlü mimar Raimondo D’Aronco tarafından yapılan apartman, İstanbul’un en eski binaları arasında yer alır. Dönemin padişahı Sultan Abdülhamid’in özel terzisi olan Jean Botter, apartmanı hem yaşam alanı hem de terzihane ve butik olarak uzun yıllar kullanır. Hollanda asıllı bir aileden gelen Jean Botter, binaya kendi soyadı olan Botter’i verir. Böylece Botter Apartmanı ismini terzi Jean Botter’dan alır.
instagram – @themagger
Botter ailesinin İstanbul serüveni ailenin genç oğlunun ölüm haberi ile son bulur. Hüzünlü bir şekilde İstanbul’a veda eden aile, Botter apartmanını satarak ülkeyi terk eder ve Paris’e yerleşir.
Haliç Manzarasına Bakan Trajik Öyküye Sahip Frej Apartmanı
Bina adını Lübnanlı Selim Hanna Frej’den alır. Frej ailesi dönemin sosyetesinde yer alan ve devlete borç verecek kadar varlıklı sayılı zenginler arasındadır. 4 katlı Frej Apartmanı’nın tamamı Frej ailesine aittir. Binanın mimarisinde yer alan çocuk figürlerinin ailenin çocuklarını yansıttığı rivayet edilir. Şişhane’deki Bankalar Caddesi ile Meşrutiyet Caddesinin tam kesiştiği noktada yer alan Frej Apartmanı, büyük ve görkemli mimarisiyle klasik Avrupa mimarisinin bir örneğini teşkil eder.
instagram – @ciceklerdendahaguzelsin
Frej Apartmanı’nın hikayesine baktığımızda trajik bir öyküyle karşılaşırız. Selim Hanna Frej’in çocuklarından biri olan Angel, evlilik çağına gelince dönemin hali vakti yerinde, yakışıklı gençlerinden biri olan Feridun Dirimtekin ile evlenir. Bu evlilikle birlikte Aysel adını alan Angel, ailesinden de alışkın olduğu sosyete ve davetlerde boy göstermeye devam eder. Aysel Hanımın hayatındaki değişim Feridun Bey’in emekliliği ile başlar. İlk olarak ailesinden kalan Frej Apartmanı satılır. Sonrasında eşiyle birlikte Nişantaşı’nda bir apartman dairesine taşınır. Aysel Hanım için aksilikler tam olarak eşi Feridun Bey’in bir kaza sonucu ayağını kırması ve kısa bir süre içinde ölmesi ile başlar. Feridun Bey’in ölümü ile başlayan miras kavgaları, evindeki antikaların çalınması ve son olarak da mirasçılar tarafından Aysel Hanımın akıl hastanesine ve oradan da huzur evine gönderilmesiyle devam eder. Aysel hanım, sonunda kocası gibi bir çukura düşerek önce ayağını kırar ardından da kısa bir süre içinde vefat eder.
İstanbul’un İlk Betonarme Binası: Mısır Apartmanı
Adından da anlaşıldığı üzere 1870’de mimar Hovsep Aznavuryan tarafından, Mısırlı Hidivi Abbas Halim Paşa adına yapılan bina ismini buradan alır. İstiklal Caddesi ile Acara Sokağı’nın kesiştiği noktada yer alan Mısır Apartmanı, 6 kattan oluşur.
instagram – @sabri_suha_mumcu
Klasik bir hikayeye sahip olan Mısır Apartmanı Mısırlı Hidivi Abbas Halim Paşa’nın ölümünden sonra varisleri tarafından katlara ayrılarak apartmana dönüştürülür. 1940 yılında dönemin iş adamı Hayri İpar binayı satın alır. Hayri İpar’ın oğlu Ali İpar aynı dönem, Hollywood yıldızı eşi Virginia Bruce ile buraya yerleşir. Bina en görkemli hayatını bu dönemde yaşar; birçok davet, balo ve organizasyona ev sahipliği yapar.
Bina 2000 yılında tekrar satılır, 100 yılı aşkın yıldır tarihini koruyan apartmana şair Mehmet Akif Ersoy, Mithat Cemal Kuntay, İsrail Dışişleri Görevlisi Reuven Shiloah’a ev sahipliği yapar. Bunların dışında, zaman içinde bina Atatürk’ün dişçisi Sami Günzberg tarafından muayenehane olarak, Hüsamettin Cindoruk tarafından ise çalışma ofisi olarak kullanılır.
Beyoğlu’nun En Eski Binası: Kamondo Apartmanı
Komando Ailesi tarafından inşa ettiren bina, mimari özellikleri ile dikkat çeker. Serdar-ı Ekrem sokağında bulunan bina Galata Kulesi’nin tam hizasında yer alır.
instagram – @ozge.akin
Bina pek çok şair ve yazara ev sahipliği yapar. Öne çıkanlar ise; Sait Faik, Yaşar Kemal, Orhan Veli, Oktay Rifat, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Melih Cevdet Anday’dır.
Semtin En Görkemli Binası Cercle D’Orient (Büyük Kulüp veya Serkildoryan)
Abraham Paşa’nın konut olarak kullandığı bina Fransız asıllı mimar Alexandre Vallaury tarafından yapılmıştır. Dönemin sayılı zenginlerinden biri olan Abraham Paşa, binanın asma katını Büyük Kulüp’e kiralar. Böylece Beyoğlu’nun en merak uyandıran binası daha çok ilgi çekmeye başlar. Paris’in ünlü Chavin’in mağazası, dönemin ünlü terzilerinden Mir ve Cottereau’nun dükkanı ve Stavraki’nin berber dükkanı binayı daha popüler hale getirir.
instagram – @rodiko_
Binanın üst katı briç, bakara ve poker oyunlarının oynandığı Büyük Kulüp tarafından uzun süre kullanılır. Kumar düşkünlüğü ile bilinen Abraham Paşa, bankadan aldığı borcu ödeyemeyince bina Osmanlı Bankası’nın eline geçer.
İtalyan Mimariye Sahip Doğan Apartmanı
1800’lerin sonunda Belçikalı Helbig Ailesi tarafından inşa edilen bina uzun yıllar Helbig Apartmanı olarak kullanılır. Serdar-ı Ekrem sokağında yer alan Helbig Apartmanı mimarisiyle de dikkat çeker.
instagram – yonetimdeyiz
6 katlı bina önce açık artırma ile Mair de Botton’a satılır ve Botton Han adını alır. Ardından el değiştirerek Berlin merkezli Victoria sigorta şirketini satılır ve Victoria Han olur. Bugünkü adını 1942 yılında Yapı Kredi Bankası’nın kurucusu olan Kazım Taşkent’ten alır. 1939 yılında Alplerde geçirdiği bir kaza sonucu ölen oğlu Doğan’ın adı binaya verilir.
Tarihe Tanıklık Eden Bir Yapı: Pera Palace
Meşhur Orient Express’in duraklarından biri olan ve coğrafyamızın modern anlamdaki ilk oteli olan Pera Palace, saray dışında elektriğin kullanıldığı ilk yer olma özelliğini de taşır. 1892 yılında inşaasına başlanan yapı 1895 yılında gösterişli bir balo ile açılır. Neo-klasik, art nouveau ve oryantal stil mimari özellikler barındıran otel açıldığı günden günümüze İstanbul’un enternasyonel sembollerinden biri olmuştur. Elektrikli asansörün de ilk kullanıldığı yapı olan Pera Palace, Dünyaca ünlü birçok isme ev sahipliği yapmış ve aynı zamanda Mustafa Kemal Atatürk’ün de konakladığı 101 no’lu odayı da koruyarak müze haline getirmiştir.
instagram – @istanbulapartmanlarii
İstanbul’da doğan Fransız asıllı ve birçok güzel mimari yapıyı İstanbul’a kazandıran Alexander Vallaury imzasını taşıyan bu yapı otel olarak günümüzde de misafir ağırlamaya devam etmektedir.
Sanatçıların İlham Yuvası: Narmanlı Han
Beyoğlu’ndaki en eski yapılardan bir diğeri olan Narmanlı Han’ın yapımının 19. yüzyılın ilk yarısında olduğu tahmin ediliyor. Uzun yıllar Rus Konsolosluk binası olarak kullanılan yapı, 1930 yılında Avni ve Sıtkı Narmanlı kardeşler tarafından satın alınarak bugünkü adını alır.
instagram – @ugurtalas
Sanatçıların ilham yuvası olan Narmanlı Han, Bedri Rahmi’nin şiirlerini, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Huzur’ romanını, ve Aliye Berger’in resimlerini tamamladığı yapıdır.
Beyoğlu’ndaki Tarihi Binaların Değişimi
Yaşanmışlıklara ve farklı kültürlere tanıklık etmiş binalar yıllar içinde restorasyon çalışmaları ile değişime uğrar.
Botter Apartmanı, Botter ailesinden sonra apartman dairesi şeklinde katlara ayrılır. 1960 yılında banka şubesi olarak kullanılmaya başlanan bina, 1972 yılında Ferit Edgü tarafından reklam ajansı olarak kullanılmaya başlanır. Şu an birinci derece korunması gereken kültür varlığı olarak tescillidir.
Frej Apartmanı, mirasçıları tarafından apartman dairesi olarak katlara ayrılmıştır. Uzun yıllar iş merkezi olarak kullanılan bina, şu an otel olmak için beklemededir.
Mısır Apartmanının yine sahiplerinin değişmesi üzerine bina katlara ayrılır. Günümüzde bazı katları restoran, tiyatro, sanat galerisi, lokal ve çalışma alanı olarak kullanılmaktadır.
Kamondo Apartmanı, restore edilerek depreme karşı dayanıklı hale getirilmiştir. Yeni görünümü ile orijinaline en yakın mimari özellikler vurgulanarak restorasyonu tamamlanır.
Cercle D’Orient (Büyük Kulüp veya Serkildoryan) 2016 yılında restore edilen diğer önemli tarihi bina arasında yer alır. İç içe geçen salonlarına sadık kalınarak orijinal görünümü bozulmadan restorasyonu tamamlanan yapı, şuan Grand Pera olarak Beyoğlu’na kazandırılmıştır.
Doğan Apartmanı, Beyoğlu’ndaki apartman hayatının başlangıcı olan binadır. İtalyan mimari ve şeklini koruyan bina, günümüzde ünlü sanatçılar tarafından yaşam alanı olarak kiralanmaktadır.
Uzun yıllar boş kalan Narmanlı Han, aslına sadık kalınmaya çalışılarak restorasyonu tamamlanır. Şu an alışveriş merkezi olarak kullanılan yapının içerisinde pek çok restoran ve kafe hizmet vermektedir.
Beyoğlu’ndaki Tarihi Binalar ve Mimari
Beyoğlu’ndaki tarihi binalar Avrupa mimarisi ve Bizans dönemi kalıntıları ile oldukça dikkat çeker. Özellikle Art Nouveau mimari akımı binaların yapısında göze çarpar. Dilerseniz hikayesini öğrendiğimiz, değişimine tanıklık ettiğimiz binaların mimarisine kısaca göz atalım!
Art Nouveau akımının Türkiye’deki en belirgin örneği olarak kabul edilen Botter Apartmanı, zarif ve kıvrımlı dekoratif süslemeleri ile dikkat çeker. Barok stili özelliklerinin görüldüğü Art Nouveau akımının dünyadaki en etkili örneği Barselona’da bulunan Casa Batlló’dur.
Frej Apartmanı da Art Nouveau stiline sahip tarihi binalar arasında yer alır. Binanın ön cephesinde süslemeler oldukça fazla olup yan cepheler sade bırakılmıştır. Art Nouveau mimarisinin bir diğer örneği ise Mısır Apartmanı’dır.
Neo- Klasik üslup mimarisinde tasarlanan Kamondo Apartmanı ise bu anlamda akımın İstanbul’daki en güzel örneğidir. Dünyada bilinen en önemli örneği ise Madrid’deki Prado Müzesi’dir.
Cercle D’Orient binasında Neo- Klasik mimariye sahip binalar arasında yer alır. Doğan Apartmanı da yine İtalyan mimariye sahiptir.
Narmanlı Han, ön cephesi oldukça süslü ve gösterişli mimariye sahip olup, yan cepheleri sade ve yalın tasarımı ile dikkat çeker. Han’ın ortasında yer alan avlu binayı Art Nouveau etkilerinden ayıran özellikler arasında yer alır.
Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:
Beyoğlu’nun Kalbi Pera’nın İlgi Çeken Tarihi
Eski Beyoğlu’nu Anlatan Birbirinden Güzel Öyküler
