Tarihin Sessiz Tanığı: İstiklal Caddesi’ndeki Gizli Tünelin Hikâyesi
İstanbul’un en hareketli noktalarından biri olan Beyoğlu’ndaki İstiklal Caddesi, İstanbul’da yaşayanların yanı sıra Türkiye’nin farklı şehirlerinden veya yurt dışından gelen ziyaretçilerin de gözdesi. Tarihî yapılarıyla, alışveriş mekânlarıyla, restoranlarıyla ve kafeleriyle öne çıkan İstiklal Caddesi, 2017 yılında Rumeli Han’daki restorasyon çalışmalarında keşfedilen gizli tünelle de yeniden gündeme gelmeyi başardı. Rumeli Han’daki bu gizemli tüneli birlikte keşfetmeye ne dersiniz? Cevabınız “Evet.” ise gelin, gizli tünelin hikâyesine daha yakından bakalım.
Rumeli Han’ın Tarihine Kısa Bir Bakış
1894 yılında Sultan II. Abdülhamid Dönemi’nde, Başmabeyinci Sarıcazade Ragıp Paşa tarafından inşa ettirilen Rumeli Han, mimarisiyle ve tarihî dokusuyla son derece görkemli bir yapıdır. Genel karakteristiği neoklasik tarzda olan bu hanın, cadde tarafındaki ana giriş kapısı da eklektik tarzda tasarlanmıştır. Yapıda, barok ve ampir süslemeler de sıkça kullanılmıştır.
Rumeli Han’ı inşa ettiren Ragıp Paşa, aynı zamanda dönemin önde gelen tüccarlarındandı ve bu hanla birlikte iki han daha yaptırmıştı. Osmanlı İmparatorluğu’nun hâkimiyeti altındaki kıtaları simgeleyen bu hanlar arasında Afrika Han, Asya kıtasını simgeleyen Anadolu Han ve Avrupa kıtasını simgeleyen Rumeli Han yer alır. Bu üç hanın altında, birbirine bağlanan geniş bir tünel ağının bulunduğuna dair rivayetler de vardır. Ragıp Paşa’nın ömrü yetmiş olsaydı Avustralya ve Amerika kıtalarını simgeleyen hanları da yaptırmak istediği de söylentiler arasındadır.
İlk zamanlarda esnafın hizmet verdiği Rumeli Han’da, 1895’te açılan ve bugün hâlâ bilinen Rebul Eczanesi ve 1915’ten 1960’lara kadar hizmet veren ünlü Abdullah Efendi Lokantası yer alıyordu. 1990’lara gelindiğindeyse kafeler açıldı; han tiyatro ve konser salonlarına, sanatçı atölyelerine ev sahipliği yapmaya başladı.
2017’de yapılan restorasyon çalışmalarındaysa Rumeli Han’da gizemli bir tünel keşfedildi. Bu gizli tünelin büyük bir ilgi uyandırdığını söylemek mümkün. Şimdi, bu gizli tünele daha yakından bakalım.
Rumeli Han’ın Altındaki Gizemli Dünya
2017’de başlayan restorasyon sırasında keşfedilen gizli tünelin mahzen kısmının 1400 metrekarelik alanı kapsadığı ve çeşitli odacıklardan meydana geldiği biliniyor. Tüneldeki ana koridorunsa diğer hanlarla bağlantılı olduğu söylenmekle beraber, bu bilgi henüz kanıtlanmamıştır. Ancak tarihçilerin ve araştırmacıların tünelin kullanım amacıyla ilgili öne sürdüğü bazı teoriler vardır.
Gizli Tünelin Kullanım Amacıyla İlgili En Yaygın Rivayetler
Kabul gören yaygın görüşe göre bu tünel, soylu ve zengin kişilerin halkın arasına karışmadan binadan binaya geçişlerini sağlamak amacıyla yapılmış olabilir. O dönemlerde İstanbul’un en popüler yaşam alanlarından biri olan İstiklal Caddesi’nin çevresindeki bu tür geçitlerin, ayrıcalıklı kesimin gizliliğini koruyabilmek için inşa edilmiş olabileceği düşünülüyor.
Ayrıca handa esnaf dükkânlarının bulunması nedeniyle, tünel aracılığıyla mal taşımacılığı ve depolama gibi ihtiyaçların karşılanmış olması da ihtimaller dahilindedir.
Gizli Taksim Yeraltı Tüneli’nin Günümüzdeki Kullanım Amacı
Anıtlar Yüksek Kurulunun kararıyla, korunması gereken eski eser olarak tescil edilen tünelin, günümüzde kültürel ve sanatsal faaliyetlere ev sahipliği yapması için çalışmalar yürütülüyor. Bu tarihî alanın, resim atölyelerinden sergilere ve konserlere kadar pek çok sanat etkinliği için kullanılması planlanıyor. Siz de ziyaretçilere açık olan bu gizemli tüneli keşfetmek isterseniz İstiklal Caddesi’ndeki Rumeli Han’ı ziyaret edebilirsiniz.
Rumeli Han’a Nasıl Gidilir?
İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki İstiklal Caddesi’nde yer alan Rumeli Han, Ağa Camii’nin hemen yanındadır. Taksim Meydanı’na sadece birkaç dakikalık yürüme mesafesinde bulunan hanı ziyaret etmek için toplu taşıma araçlarını kullanarak Taksim’e kolayca ulaşabilirsiniz. Marmarayla, metroyla, metrobüsle, tramvayla, otobüsle veya minibüsle varabileceğiniz Taksim’e, Anadolu Yakası’ndan kalkan vapurları veya dolmuşları kullanarak da gelebilirsiniz.
Geçmişe Yolculuğun Bir Sonraki Durağı: Pera Palace Hotel
Rumeli Han’ı ve gizli tüneli keşfettikten sonra görkemli bir yapıyı daha ziyaret etmek isterseniz rotanızı Pera Palace Hotel’e çevirebilirsiniz. İstanbul’un en özel ve ihtişamlı yapılarından biri olan otel, Rumeli Han’a yalnızca 1,6 kilometre uzaklıkta ve 5 dakikalık mesafede bulunuyor.
Tarihi 19. yüzyıla dayanan ve geçmişi günümüzün modernizmiyle buluşturan Pera Palace Hotel‘de tarihe tanıklık edebilir, çeşitli kültür ve sanat etkinliklerine katılabilir, birbirinden şık restoranlarda sunulan lezzetli yiyeceklerin tadını çıkarabilirsiniz. Dilerseniz otelin sunduğu SPA, masaj, jakuzi, hamam ve kapalı havuz gibi imkânlarla enerjinizi tazeleyebilirsiniz. Siz de otel ve hizmetler hakkında daha fazla bilgi edinmek için Pera Palace Hotel ile iletişime geçebilir, rezervasyonunuzu hemen yaptırabilirsiniz.