Kamondo Merdivenleri’nin Hikâyesi: Bir Aile, Bir Şehir ve Pera
Tarihî ve modern yapıların benzersiz şekilde iç içe geçtiği İstanbul, hemen her köşesinde farklı kültürlerin izlerini taşıyan sokaklarıyla, âdeta bir açık hava müzesini andırır. Bu sokakları birbirine bağlayan ve şehrin dik yokuşlarını çıkmayı kolaylaştıran merdivenler de İstanbul’un dikkat çekici mimari yapıları arasında önemli bir yer tutar. Her yıl binlerce turist tarafından ziyaret edilen bu merdivenlerden biri, büyüleyici hikâyesiyle ve göz alıcı mimarisiyle öne çıkan Kamondo Merdivenleridir. Günümüzde Aşıklar Merdiveni olarak da bilinen bu yapı, zaman içerisinde İstanbul’un önemli bir simgesi hâline gelmiştir. Gelin, Kamondo ailesi tarafından 19. yüzyılın sonlarında, Karaköy’deki Voyvoda Caddesi ile Banker Sokağı’nın kesişimine yaptırılan bu eşsiz merdivenlerin hikâyesini ve mimarisini birlikte keşfedelim.
Kamondo Merdivenleri’nin Eşsiz Hikâyesi
Kamondo Merdivenleri, Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli banker ailelerinden biri olan Kamondo ailesi tarafından yaptırılır. Ailenin büyüklerinden Abraham Salomon Kamondo, o dönemde Avusturya Lisesi’nde okuyan torunlarının okula rahatlıkla gidip gelebilmeleri için bu merdivenleri inşa ettirir. Ancak yapı sadece ailenin yaşamını kolaylaştırmakla kalmaz, aynı zamanda İstanbul’da yaşayan Levantenler için de önemli bir konfor alanı oluşturur. Levanten topluluğunun Galata’daki iş yerlerinden Pera’daki evlerine giderken kullandıkları Kamondo Merdivenleri, zamanla insanların gidecekleri yerlere daha hızlı ve güvenli bir şekilde ulaşmalarını sağlayan alternatif bir yol hâline gelir.
Kamondo Merdivenleri’nin Mimari Özellikleri
Kamondo Merdivenleri, mimari açıdan büyüleyici bir yapıdır. Neobarok ve erken Art Nouveau tarzlarının eşsiz bir birleşimi olan bu merdivenler, yenilikçi tasarımıyla dönemin mimarlık anlayışına modern bir dokunuş katar. Kamondo Merdivenleri, iki parça hâlinde ve döner şekilde ilerleyen ilginç tasarımıyla, âdeta bir saç örgüsünü andırır. Merdivenlerin bu şekilde tasarlanmasının temel nedeniyse, bir insanın yukarıdan düşmesi durumunda hızını yavaşlatabilmesini ve bir noktada durabilmesini sağlamaktır.
Yeni – klasik ve ampir gibi farklı tarzların bir araya geldiği merdivenler, eklektik tarzıyla da dikkatleri üzerine çeker. Günümüzde hâlâ kullanılan bu merdivenler, estetik görünümüyle ve mühendislik harikası yapısıyla ziyaretçilerini kendine hayran bırakmaya devam etmektedir.
Kamondo Ailesinin Bilinmeyen Yönleri
15.yüzyılda İspanyol Engizisyonu’ndan kaçan Kamondo Ailesi önce Venedik’e, ardından 17. yüzyılda İstanbul’a yerleşir. Modern bankacılığın öncülerinden olan ailenin İstanbul’da kurduğu banka, kısa sürede gelişir ve dönemin saygın uluslararası kuruluşlarından biri hâline gelir. Ailenin bu başarıları, Galata’nın 19. yüzyılda modern finans merkezine dönüşmesine de büyük katkı sağlar. Bir süre sonra Osmanlı sarayına mali danışmanlık da yapmaya başlayan aile, zamanla çeşitli imtiyazlar elde eder.
Kamondo ailesi, aynı zamanda İstanbul’un ilk belediyesi olan Altıncı Daire-i Belediye’nin kurulmasına da öncülük eder. Yeni eğitim kurumlarının açılmasından şehrin altyapısının modernleşmesine, kültürel yatırımlardan farklı mimari projelere kadar pek çok alanda aktif rol oynayan Kamondo ailesi, İstanbul’un kimliğinin şekillenmesine hizmet eden birçok önemli projeye imza atar.
Kamondo ailesinin yalnızca inşa ettirdiği Kamondo Merdivenleriyle değil, İstanbul’un genel gelişimi için yaptığı çeşitli çalışmalarla da bilindiğini söylemek mümkün. Kasımpaşa’daki Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, Galata Résidence, Serdar-ı Ekrem Sokak’taki Kamondo Hanı, Meşrutiyet Caddesi’ndeki Büyükada Han; Karaköy’deki Saatçi Han, Latif Han, Lacivert Han, Yakut Han, Kuyumcular Han, Lüleci Han ve Gül Han Kamondo ailesinin izlerini taşıyan sayısız yapıdan yalnızca birkaçıdır.
Kamondo Merdivenleri’nden Pera Palace Hotel’e Uzanan Tarihî Bir Yol
Kamondo Merdivenleri, zengin tarihinin ve göz kamaştıran mimarisinin yanı sıra konumuyla da öne çıkan bir yapıdır. Bankalar Caddesi’ni Karaköy’ün üst kısımlarına bağlayan ve oradan Beyoğlu’na uzanan merdivenlerle, Galata’nın sokaklarına doğru keyifli bir yürüyüşe çıkabilirsiniz. Yolculuğunuzu Pera’ya doğru devam ettirdiğinizde, Pera Palace Hotel’in nostaljik atmosferini deneyimleme imkânı da yakalayabilirsiniz.
1892 yılında açılan ve köklü bir tarihe sahip olan Pera Palace Hotel de Kamondo Merdivenleri gibi Art Nouveau tarzını yansıtan, etkileyici bir yapıdır. Orient Express’in son durağı olan bu ikonik otel Mustafa Kemal Atatürk, Agatha Christie, Ernest Hemingway ve Pierre Loti gibi birçok ünlü isme de ev sahipliği yapmıştır. Siz de sevdiklerinizle birlikte Kamondo Merdivenleri’nden başlayan ve Pera Palace Hotel’de sonlanan keyifli bir İstanbul turuna çıkarak unutulmaz anılar biriktirebilirsiniz.
Bu yazılarımız da ilginizi çekebilir:
Beyoğlu’ndaki Tarihi Binalar ve Hikayeleri
Yeni Keşfetmek İsteyenlere Özel Beyoğlu Rehberi
İstanbul’un Kalbi İstiklal Caddesi’nin Tarihi
